Cuestazoom, bronbosjes en Sombeekse meersen’ is de benaming gekozen voor het reservaatproject dat vzw Durme sinds 1992 uitbouwt langsheen het Cuestafront van het Waasland in Waasmunster. In 1993 kon de vereniging er het unieke Dommelbronbos aankopen: een van de zeldzaamste en ecologisch waardevolste snippers natuur in de regio.
Zeldzame vegetatie
Op de biologische waarderingskaart worden de percelen van het Dommelbronbos als zeer waardevol aangeduid. Paarbladig en verspreidbladig goudveil, muskuskruid, gele dovenetel, bittere veldkers en slanke sleutelbloem komen er veelvuldig voor. Vergelijkbare bronbossen zijn zelfs op Vlaamse schaal uiterst zeldzaam geworden. Samen met het Vlaszakbos – eveneens beheerd door vzw Durme – behoort het Dommelbos tot de best ontwikkelde bronbossen in het Waasland. Beide bossen behoren tot het type elzen-essenbronbos op lemig-zandige bodem met oppervlakkige veenontwikkeling. Soortgelijke gemeenschappen komen pas voor in het Schelde-Leie-interfluvium en in de Vlaamse Ardennen en bevinden zich dus op een minimale afstand van ongeveer 30 kilometer.
Vochtige bronbossen
Het Vlaszakbos en Dommelbos liggen dus in brongebied en op de 5 meter hoogtelijn in Wareslage-Sombeke. Het gaat hier om permanent vochtige plaatsen waar zich een dikke venige bodem ontwikkelde met een specifieke en zeer kwetsbare begroeiing van voorjaarsbloeiers. De struik- en boomlaag bestaat uit zwarte els met ook kraakwilg, es en Canadapopulier.
Beheer
In het Dommelbos werden in de winter 1995-1996 alle Canadapopulieren verwijderd, omdat hun bladval te stikstofrijk is en verruiging door grote brandnetel en bramen in de hand werkt. Na de kap werden 90 elzen en 50 essen aangeplant. In 1999 werd overgegaan tot ontbramen behalve op plekken waar de toegang tot de uiterst kwetsbare percelen erdoor vergemakkelijkt werd.
In het Vlaszakbos geeft de voetwegel afgezoomd met knotwilg een verschil aan van eigenaars en vegetatie. Het grote perceel in erfpacht heeft de volwaardige vegetatiestructuur van een bronbos. In 1996 en 1998 werd dit perceel ‘ontbraamd’. In 2001 werden er 16 randpopulieren gekapt terwijl binnenwaarts geopteerd werd voor zeer selectief ringen. In het kleine perceel treffen we verspreid wilg en Canadapopulier aan, geen zwarte els. We vinden er een beperkter aantal voorjaarsbloeiers zoals speenkruid, dotterbloem en slanke sleutelbloem.
Conservators: Jules Rotthier.