Boommarter nu ook in Berlare gespot
In oktober 2020 werd een boommarter meermaals waargenomen in Berlare. Ook in februari 2021 kon de soort op dezelfde locatie gezien worden. De boommarter werd met een cameraval gefilmd in de reservaatzone Donkmeer, op een perceel in eigendom van de Provincie Oost-Vlaanderen. Vzw Durme staat in voor het beheer van dit natuurreservaat. De laatste waarnemingen in Berlare dateren al van zeker 20 jaar geleden.
foto: Screenshot foto uit cameraval video van boommarter in Berlare in oktober 2020 (Joris Everaert)
Bekijk hier het filmpje van de boommarter in Berlare.
Zeldzame toppredator in structuurrijke bossen
De boommarter is ongeveer even groot als de meer algemene steenmarter, en de verschillen zijn subtiel. De steenmarter heeft een witte keelvlek, bij boommarter is deze keelvlek doorgaans gelig-lichtbruin. De oren van de boommarter staan meer opgericht bovenop de kop, en er is minder ruimte tussen de basis van de oren. De oorschelpen zijn in verhouding tot het gezicht groter uitgevallen. De kop loopt zowel frontaal als lateraal meestal spitser toe, en de neus is donker.
De boommarter is ongetwijfeld de meest uitgesproken bosbewoner onder onze marterachtigen: grote, structuurrijke bossen - zowel naald-, loof- als gemengd bos - vormen zijn typisch biotoop. Boomholtes in ongestoorde zones blijken essentieel te zijn als voortplantingsplaats. De oppervlakte van de territoria kan in de grootteorde van enkele honderden hectare zijn. Het grotere territorium van het mannetje overlapt doorgaans met één of enkele wijfjesterritoria.
Het zijn bijzonder lenige dieren en uitstekende klimmers. Ze kunnen zich, mede dankzij hun lange pluimvormige staart, met het grootste gemak en met hoge snelheid in boomkruinen verplaatsen. Dankzij een speciaal heupgewricht zijn ze perfect in staat op boomstammen naar beneden te lopen. Boommarters zijn vooral actief in de schemering en ’s nachts. Het veelzijdig menu bestaat vooral uit knaagdieren, konijnen, vogels, amfibieën en ongewervelden, maar ook bessen en paddenstoelen.
Terug van weggeweest?
Door de grootschalige ontbossingen sinds ca. 1850 is er een gebrek aan oude, uitgestrekte bossen in Vlaanderen. In combinatie met jacht, de tweede belangrijke regulerende factor, leidde dit tot de status van een zeer zeldzame verschijning in Vlaanderen. In de meest recente Vlaamse Rode Lijst van zoogdieren (2014) werd de boommarter als ernstig bedreigd beschouwd.
Het boscomplex met het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) reservaat De Heirnisse in Sinaai (Sint-Niklaas) en het Vzw Durme reservaat De Fondatie van Boudelo in Sinaai en Stekene, was de eerste plaats in Vlaanderen waar in recente tijden met zekerheid voortplanting van boommarters werd vastgesteld. In juli 2000 werd een eerstejaars mannetje dood gevonden op de Weimanstraat die deze reservaten van elkaar scheidt. In juni 2004 sneuvelde op diezelfde weg een zogend wijfje, kort nadien werden er jongen gefilmd door Paul Vercauteren. Nadien volgden verdere bewijzen van jaarlijkse voortplanting in het gebied, maar helaas ook nog meer verkeersslachtoffers. Door de aanleg van verkeersremmers (stad Sint-Niklaas) lijkt de Weimanstraat nu wel veiliger geworden.
In 2000-2001 waren er ook enkele overtuigende zichtwaarnemingen van boommarter in de bossen van Berlare, maar daarna bleef het daar stil. In 2010 werd in de buurt wel een verkeersslachtoffer gevonden van een eerstejaars mannetje, met name in Kalken (Laarne). Dit zou een dier kunnen geweest zijn dat nog op zoek was naar een eigen territorium. Ondanks gericht cameraval onderzoek van het INBO in Berlare, kwam daarna echter geen bevestiging van zijn aanwezigheid.
In oktober 2020 dook de otter voor het eerst op in de reservaatzone Donkmeer in Berlare. Een cameraval ingezet door Joris Everaert kon dit dier toen vastleggen op video. Bij het nazicht van enkele beelden blijkt dat er toen ook met zekerheid boommarter op de cameraval verscheen! Ook midden en eind februari 2021 kon de soort op dezelfde locatie gefilmd worden, wat duidelijk wijst op vestiging!
Tijdens de laatste jaren is er een lichte toename van de boommarter merkbaar in Vlaanderen, dus we hopen binnenkort ook op bevestiging van voortplanting in Berlare!
Bekijk hier de cameraval opnames van boommarter in oktober 2020 in Berlare
Meer info:
Kleurenfoto jonge boommarter: VildaPhoto - Yves Adams
Cameravalbeelden: Joris Everaert
Contact: Joris Everaert, 0497-67.23.69
Vzw Durme & Zoogdierenwerkgroep Waas, Durme & Schelde