30 verschillende soorten, uniek in het Waasland
Deze zomer werd in de Fondatie van Boudelo de 30ste libellensoort ontdekt. Daarmee breekt het natuurgebied, beheerd door natuurvereniging vzw Durme, alle Wase records. Het gebied op de grens van Stekene en Sinaai is niet alleen een hotspot voor vogels en reeën, maar het afwisselende landschap trekt de laatste jaren ook enorm veel libellen aan.
Met de vondst van de glassnijder dit voorjaar werd de 30ste libellensoort in de Fondatie van Boudelo waargenomen. Maar liefst 43% van de Belgische libellenfauna leeft nu in dit natuurgebied. Voor de Durmevallei is dit een unicum. En de teller staat nog niet stil.
(foto: Gewone Bronlibel - Tom Vermeulen)
De glassnijder is een soort van stilstaand of traag stromend water met een rijke begroeiing in het water en langs de oevers. Men treft de glassnijder vooral in oostelijk België aan in laagveenmoerassen. In de Fondatie van Boudelo vindt de glassnijder zijn stek in de door bossen omsloten voormalige visvijvers die door vzw Durme zijn omgevormd tot natuurlijke poelen met een rijke begroeiing van gele plomp, witte waterlelie en veenwortel. De oevers bestaan uit brede rietkragen. Die habitat huisvest ook enkele van onze meest zeldzame libellen zoals de vroege en de zuidelijke glazenmaker. Van deze laatste werden in 2016 over gans België slechts 20 exemplaren waargenomen. Deze prachtige dieren profiteren van het warme microklimaat en het rijke onderwaterleven die zo typerend zijn voor de poelen in de Fondatie van Boudelo.
De voormalige visvijver “de Linievissers” vormt de parel op de kroon. Vzw Durme vormde deze vijver 10 jaar geleden om tot een waar natuurspektakel. Het sterk basisch water, een direct gevolg van de moeraskalk in de bodem, de zeer langzaam oplopende zandige oevers, en de unieke watervegetatie met ondermeer kransvederkruid en stijve waterranonkel zorgen voor een biotoop die geen weerga kent in de wijde omgeving. Juffers zoals de watersnuffel en de gaffelwaterjuffer en echte libellen zoals de vuurlibel en de bruinrode heidelibel planten zich er massaal voort. In de lente en de zomer kan men honderden koppeltjes, tandems genaamd bij libellen, van deze soorten waarnemen boven en in de onmiddellijke buurt van het water. Mooie zeggenvegetaties langs de oevers huisvesten verder een groep van juffers die gebaat zijn bij het tijdelijk droogvallen van hun voortplantingswater, de zogenaamde pantserjuffers. Als ware indicatoren van topnatuur leven tussen deze zegges van de Fondatie de gewone pantserjuffer, de zeldzame tengere pantserjuffer en de zeer zeldzame tangpantserjuffer samen.
En met de opwarming van het klimaat komen ook zuidelijke migranten naar onze contreien. Naast de reeds vermelde zuidelijke glazenmaker en vuurlibel werd in de Fondatie van Boudelo ook de zeldzame zuidelijke keizerlibel gespot, een soort die afkomstig is uit Mediterrane landen zoals Zuid-Spanje, Italië en Griekenland.
Tot slot is er zelfs een libel die als volwassen dier de winter doorbrengt in de Fondatie van Boudelo. Men kan ze ’s winters berijmd en schijnbaar levenloos terugvinden op afgestorven grasstengels. Ze lijkt dan op een dood stukje hout. Deze bruine winterjuffer komt echter terug tot leven bij de eerste warme lentedagen in maart, lang voor alle andere libellen beginnen te vliegen. Ze planten zich dan in aller rust voort, voor het grote natuurgeweld losbarst. Voor deze fragiele en wat verborgen levende soort vormt de Fondatie van Boudelo nog een van de weinige thuishavens in onze streek.